De rol van Rusland (Sovjet-Unie) tijdens de Tweede Wereldoorlog
De Sovjet-Unie speelde een complexe en cruciale rol in de Tweede Wereldoorlog, waarbij het in eerste instantie samenwerkte met nazi-Duitsland en later de grootste tegenstander van Hitler werd. Hieronder een overzicht van de belangrijkste aspecten:
1. Het Molotov-Ribbentroppact (1939) – Samenwerking met Duitsland
Op
23 augustus 1939 sloten de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland een
niet-aanvalsverdrag, beter bekend als het
Molotov-Ribbentroppact. Dit verdrag had een geheime clausule waarin Duitsland en de Sovjet-Unie afspraken om
Oost-Europa onderling te verdelen.
Gevolgen van het pact:
- Sovjet-invasie van Polen (17 september 1939)
- Duitsland viel op 1 september 1939 Polen binnen vanuit het westen.
- Op 17 september viel de Sovjet-Unie Polen binnen vanuit het oosten.
- Polen werd opgedeeld: Duitsland kreeg het westelijke deel, de Sovjets het oostelijke deel.
- Sovjet-invasie van de Baltische Staten en Finland (1939-1940)
- Estland, Letland en Litouwen werden in juni 1940 geannexeerd door de Sovjet-Unie.
- In 1939 begon de Sovjet-Unie de Winteroorlog tegen Finland, maar leed zware verliezen. Finland moest in 1940 grondgebied afstaan, maar bleef onafhankelijk.
- Bezetting van Bessarabië en Noord-Boekovina (Roemenië, 1940)
- De Sovjets namen dit gebied in juni 1940 over, wat later bij de Sovjetrepubliek Moldavië werd gevoegd.
Het pact gaf Hitler de zekerheid dat hij zonder Russische tegenstand West-Europa kon aanvallen.
2. Operatie Barbarossa (1941) – De Duitse aanval op de Sovjet-Unie
Op
22 juni 1941 brak Duitsland het niet-aanvalsverdrag en lanceerde
Operatie Barbarossa, de grootste militaire invasie in de geschiedenis, met als doel de
Sovjet-Unie te vernietigen.
Waarom wilde Hitler de Sovjet-Unie aanvallen?
- Levensruimte (Lebensraum): Hitler geloofde dat Duitsland land nodig had in het oosten om een groot Germaans rijk te bouwen.
- Communisme vernietigen: Hitler zag het bolsjewisme als een bedreiging en wilde de Sovjet-Unie vernietigen.
- Grondstoffen veroveren: De Sovjet-Unie had enorme natuurlijke hulpbronnen, zoals olie in de Kaukasus en graan in Oekraïne.
Belangrijke fasen van Operatie Barbarossa:
- Snelle Duitse opmars (juni-september 1941)
- De Wehrmacht rukte razendsnel op en omsingelde miljoenen Sovjet-soldaten.
- In september 1941 begon de belegering van Leningrad (duurde tot 1944).
- In oktober 1941 stonden de Duitsers voor Moskou.
- Slag om Moskou (oktober 1941 – januari 1942)
- De Duitse aanval stokte door de vroege Russische winter en felle Sovjet-tegenstand.
- In december 1941 lanceerde de Sovjet-Unie een succesvolle tegenaanval en dreef de Duitsers terug.
- Slag om Stalingrad (augustus 1942 – februari 1943)
- Het keerpunt in de oorlog. De Sovjets versloegen het Duitse 6e Leger en begonnen een tegenoffensief richting Duitsland.
3. De Sovjet-tegenaanval en de val van nazi-Duitsland (1943-1945)
- 1943-1944: Sovjet-troepen heroverden Oekraïne en Oost-Europa.
- 1945: De Sovjets vielen Berlijn binnen. Op 2 mei 1945 viel Berlijn, en op 9 mei capituleerde Duitsland.
Conclusie:
- In het begin van de oorlog werkte de Sovjet-Unie samen met nazi-Duitsland en annexeerde meerdere gebieden.
- Vanaf 1941 werd de Sovjet-Unie het slachtoffer van de grootste Duitse militaire invasie.
- Tussen 1942 en 1945 werd de Sovjet-Unie de belangrijkste geallieerde kracht in Europa en hielp Duitsland verslaan.
